حل فعالیت ها و تمرین های درس 9 فارسی نهم

خود ارزیابی صفحه 71 فارسی نهم

۱- چرا هم کلاسی خواجه نصیر به او لقب «کوه آهن» داد؟
پاسخ: زیرا معتقد بود او خستگی نمیشناسند و با اینکه دوازده سال بیشتر نداشت نیمی از روز را در محضر یک استاد و نیمی دیگر را در محضر استاد دیگری می ‌گذراند ولی آثار خستگی در چهره اش نمایان نمی‌شود.

۲- ویژگی ‌های اخلاقی ابوریحان و خواجه نصیر را مقایسه کنید.
پاسخ: هر دو پشتکار و همت زیادی در فراگیری علم و دانش، داشتند هر دو پیگیر مسئله ‌های علمی بودند؛ هر دو خواستار دانستن علم بودند تا خواندن آن، یاد گرفتن مشتاقانه مسائل علمی، یادگیری در همه حال و در همه وضعیت‌ها و همه شرایط.

۳- به نظر شما راز موفقیت، در زندگی امروز، چیست؟
پاسخ: داشتن همت و پشتکار، برنامه ریزی، تلاش و کوشش، تفکر و به کار بردن تجربیات دیگران.

 

گفت‌وگو صفحه 72 فارسی نهم

۱- خود را به جای خواجه نصیرالدّین توسی بگذارید و از زبان او علّت‌های موفّقیّتش را بیان کنید.
پاسخ: سلام، بچه‌ها می‌دونید چرا من موفق شدم:
به خاطر: استفاده از زمان مناسب دوران کودکی برای استفاده از محضر چند استاد معتبر و خوب، مطالعه و تحقیق و بحث و مناظره برای رسیدن به پاسخ دلخواه مناسب، آرامش یافتن هنگام درس خواندن و بحث کردن در مورد مسائل مهم، سرعت زیاد یادگیری‌هایم و استفاده کامل از زمان شبانه روزی برای مطالعه، خسته نشدن هنگام یادگیری و مطالعه و استفاده از استادان، داشتن پدری صبور و مهربان که قسمتی از بحث و گفت‌وگو را با او انجام می‌دادم، توجه به پیرامون خودم برای پی بردن به پدیده‌های طبیعی و آفریده‌ها برای رسیدن به خداشناسی و خودشناسی، هدفم از خواندن دانستن بود پس بسیار می‌خواندم و در گنجینه‌ام جای می‌دادم.

۲- داستان ابوریحان بیرونی را به صورت نمایش در کلاس اجرا کنید.
پاسخ: ابتدا تقسیم کار کنید و به هر کدام از دوستان و هم کلاسی‌هایتان یک نقش بدهید. سپس گفت‌وگوی شخص را به او گوشزد کنید چند بار تمرین کنید آن گاه نمایش را اجرا کنید.

نوشتن صفحه 73 فارسی نهم

1 نوع رابطه معنایی ( ترادف، تضاد) کلمه  های زیر را مشخص کنید.

جاهل، دانا	متضاد	فراست، زیرکی	مترادف
فروزان، بی‌فروغ	متضاد	بلند آوازه، گمنام	متضاد
نقره فام، سیمگون	مترادف	بحث، گفت‌وگو	مترادف

۲- مانند نمونه، جدول زیر را کامل کنید.

 

فعل	زمان	نوع	شمار	شخص	بن
شنیدم	گذشته	ساده	مفرد	اول شخص	شنید
میسازیم	حال مضارع	اخباری	جمع	اول شخص	ساز
گفته اند	ماضی	نقلی	جمع	سوم شخص	گفت
بپرسید	مضارع	التزامی	جمع	دوم شخص	پرس
دارد می نویسد	مضارع	مستمر	مفرد	سوم شخص	نویس

۳- جمله زیر با کدام قسمت درس، ارتباط معنایی بیشتری دارد؟ دلیل آن را بنویسید.
«انسانِ بلند همت تا پایه‌ای بلند به دست نیاورد، از پای طلب ننشیند». (کلیله و دمنه)
پاسخ: هرچه بیشتر می‌آموخت عشق و علاقه‌اش به دانش اندوزی بیشتر می‌شد. به تشنه‌ای می‌مانست که ساعت‌ها در بیابانی خشک و زیر نور خورشید فرزوان مانده است و سپس به آب می‌رسد ولی هرچه از آن می‌نوشد گویی تشنه‌تر می‌شود.

۴- آرایه‌های هر عبارت را مشخّص کنید.
الف) هر روز درخت وجود نصیرالدین، پر بارتر می‌شد.
پاسخ: تشبیه: درخت وجود
ب) همه یک صدا نام او را بر زبان می راندند.
پاسخ: کنایه: بر زبان راندن کنایه از مشهور شدن

 

حل فعالیت ها و تمرین های درس 8 فارسی نهم

خود ارزیابی صفحه 62 فارسی نهم

۱- چرا میهن را به مادر تشبیه می‌کنند؟
پاسخ: چون همانند مادر گرامی، بزرگ و عزیز است و همتایی ندارد. زندگی فرزند وابسته به مادر است، زندگی مردم نیز وابسته به میهن است. فرزند بدون مادر پا به هستی نمی‌گذارد، ملت نیز بدون میهن، وجود خارجی ندارند. میهن و مادر هر دو فرزندان خود را در آغوش می‌کشند.

۲- به نظر شما منظور از دو سویه بودن رابطه مادر و فرزند چیست؟
پاسخ: چون هم مادر، فرزند را دوست دارد و به خاطر فرزند از جان و مال خود می‌گذرد و هم فرزند نسبت به مادر مهر و محبت دارد؛ بنابراین این رابطه دو طرفه است.

۳- یک جامعه همدل چه ویژگی‌هایی دارد؟
پاسخ: اعضای آن یک صدا هستند و با همهٔ تفاوت‌های فکری که دارند، یک دل هستند. اعضای جامعهٔ یکدل با هم، همفکری می‌کنند و برای پیشرفت جامعه برنامه ریزی می‌کنند و به سوی پیشرفت قدم بر می‌دارند.

 

گفت‌وگو صفحه 63 فارسی نهم

۱- شعری با محتوای همدلی و اتّحاد، انتخاب کنید و درباره آن، گفت وگو کنید.
پاسخ:
بیا تا مـــونس هم یار هم غمخوار هـم باشـیم * انیـــــس جــان غم فرسوده و بیمار هم باشیم

شب آید شمع هم گردیم و بهر یکدگـر سوزیم * شود چون روز دست و پای هم در کار هم باشیم

دوای هم شـــفای هـــم بـرای هم فـدای هم * دل هـــم جــان هم جانان هم دلدار هم باشیم

به هم یک تن شویم و یک دل و یک رنگ و یک پیشه * سری در کـــــار هم آریم و دوش بار هم باشیم

جدایی را نبــاشد زهـــره‌ای تا در میـــان آید * به هم آریـــــم سر بر گرد هم بر کار هم باشیم

حیات یکدگر باشـــیم و بهـــر یکدیگر می‌ریم * گهی خنـدان ز هم گه خسته و افکار هم باشیم

به وقت هوشیاری عقل کـــــل گردیم بهر هم * چو وقت مـــــستی آید ساغر سرشار هم باشیم

برای زنده بودن، برای هم مردن، برای هم خندیدن، برای هم گریستن، برای هم جان دادن، برای هم سوختن، برای هم فدا شدن، برای هم مرهم گذاشتن، برای هم عقل کل شدن و… باعث سر زندگی و شادابی می‌شود. اگر تک تک افراد یک ملت به همین صورتی که در شعر آمده، با هم متحد باشند کسی یارای از بین بردن آن ملت را ندارد.

۲- نمونه‌هایی از همزیستی و همدلی اقوام ایرانی را در کلاس مطرح کنید.
پاسخ: کشور ایران با وجود داشتن قومیت‌های مختلف از جمله ترک، کرد، لر، گیلک، بلوچ و… که هر کدام زبان و آداب و رسوم و فرهنگ خاص خود را دارند و همچنین با وجود پیروان ادیان و مذاهب مختلف در کشور و… تاکنون شاهد هیچ اختلاف قومی، قبیله‌ای و مذهبی نبوده و نخواهد بود. مردم در اتفاق‌های ناگوار، با تمام وجودشان به هم دیگر کمک کرده‌اند.

نوشتن صفحه 63 فارسی نهم

۱- ده واژه مهمّ املایی متن درس را بیابید و بنویسید.
پاسخ: جلوه‌های مهربانی، شوق انگیز، نظام اسلامی، لهجه و گویش و آیین، آبشخور، روی و رخساره، گزند اهرمن خویان، اقوام یک صدا، دریغ

۲- در گروه‌های اسمی مشخّص شده، هسته، وابسته و نوع آنها را بنویسید.
الف) فرزندان در پرتوِ (هسته) گرم و گوارای (وابسته پسین (صفت)) مادر (وابسته پسین (مضاف الیه))، جان می‌گیرند.
ب) در همین (وابسته پیشین (صفت اشاره)) دوران (هسته) دفاع (وابسته پسین (مضاف الیه)) مقدّس (وابسته پسین (صفت))، ایرانیان همه برای وطن، تن را سپر کرده‌اند.

۳- پیام عبارت زیر را بنویسید.
«ایران ما به گلستانی می‌ماند که در دل و دامان خود، عزیزکانی را می‌پروراند و شیره جان خویش در کامشان می‌دارد.»
پاسخ: انسان‌های آزاده با تمام وجود در دامان سرزمین عزیزمان رشد می‌کنند و حس انسان دوستی، وطن دوستی و غیرت را از پدران سرزمینشان به ارث می‌برند.

۴- جمله و بیت‌های زیر را از نظر رابطه تضاد معنایی واژه‌ها بررسی کنید و نتیجه را بنویسید.

تا کی آخِر چوب نفشه، سَرِ غفلت در پیش * حیــف باشد که تو درخوابی و نرگس بیدار
پاسخ: خواب / بیدار

گر تکبّر می‌کنی، با خواجـــگان سِفله کن * وَر تــــواضع می‌کنی با مردم درویش کن
پاسخ: تکبر / تواضع – خواجگان / درویش

به نزد مِـــهان و به نــــــــــزد کــِهان * به آزار مــــوری، نیــــــرزد جــــــهان
پاسخ: مهان / کهان

… با آرامش آن آرمیده‌اند و در آشوبش بی قراری کرده‌اند.
پاسخ: آرامش / آشوب – آرمیده‌اند / بی‌قراری کرده‌اند.

 

حل فعالیت ها و تمرین های درس 7 فارسی نهم

خود ارزیابی صفحه 56 فارسی نهم

۱- چه چیزی پذیرش سختی‌ها را برای حافظ، آسان کرده است؟
پاسخ: امید به آینده بهتر، یکسان نبودن احوال روزگار، وجود رهبر آگاه، توکل به خدا، دعا و خواندن قرآن

۲- انسان عاقل در برابر حوادث و مشکلات زندگی، چگونه باید رفتار کند؟
پاسخ: هیچ گاه غم نمی‌خورد و امیدش را از دست نمی‌دهد و با توکل به خدا و نیایش پروردگارش به همراه تلاش و امید به خدا و خواندن قرآن بر مشکلات پیروز می‌شود.

3-بیت زیر با کدام یک از بیت‌های درس ارتباط بیشتری دارد ؟
پاسخ: غــــواص اگر اندیشه کند کام نهنگ * هــــرگز نکند در گرانمایه به چنگ
گرچه منزل، بس خطرناک است و مقصد، بس بعید * هیچ راهی نیست، کان را نیـست پایان، غـم مخور

گفت و گو صفحه 56 فارسی نهم

۱) غزلی دیگر از دیوان حافظ انتخاب کنید و درباره پیام های آن در کلاس، گفت و گو کنید.
نفس باد صبا مشک فشان خواهد شد / عالم پیر دگرباره جوان خواهد شد
ارغوان جام عقیقی به سمن خواهد داد / چشم نرگس به شقایق نگران خواهد شد
این تطاول که کشید از غم هجران بلبل / تا سرا پرده گل نعره زنان خواهد شد
گر ز مسجد به خرابات شدم خرده مگیر / مجلس وعظ دراز است و زمان خواهد شد
ای دل ار عشرت امروز به فردا فکنی / مایه نقد بقا را که ضمان خواهد شد
ماه شعبان منه از دست قدح کاین خورشید / از نظر تا شب عید رمضان خواهد شد
گل عزیز است غنیمت شمریدش صحبت / که به باغ آمد از این راه و از آن خواهد شد
مطر با مجلس انس است غزل خوان و سرود / چند گویی که چنین رفت و چنان خواهد شد
حافظ از بهر تو آمد سوی اقلیم وجود / قدمی نه به وداعش که روان خواهد شد
پیام ها: مژده آمدن بهار و یادآوری این است که بدانیم هر گلی شانس کمی برای زنده ماندن دارد. همه گل ها با هم شکوفا نمی شوند. بلکه به ترتیب شکوفا می شوند. خداوند نیز نعمت را با هم به انسان نمی دهد، بلکه هر کدام را در زمان خودش می دهد.
ما باید قدر زندگی خود را بدانیم و لحظه به لحظه از آن استفاده کنیم. شاعر در غزل به شأن گل اشاره می کند و قدر گل دانستن و ارزش گذاری زمان را توصیه می کند. رفتن به باغ و تماشای گل و بهار از دیگر توصیه های شاعر است و در پایان بیان می کند که ای شنونده شعر و ای کسی که از خواندن و شنیدن غزل لذت می‌بری، بدان که خداوند حافظ را برای تو آفریده است.
برای خداحافظی با او. بیاید که رفتنی می باشد. (یعنی تا وقتی هستیم باید قدر همدیگر را بدانیم و حواسمان به حال هم باشد، چون زندگی خیلی زود می گذرد و یک روز باید با این دنیا خداحافظی کنیم.

 

نوشتن صفحه 57 فارسی نهم

۱- واژگانی را که نشانه جمع دارند، مشخّص کنید و مفرد هریک را بنویسید.
کنعان = *
گلستان = *
دودمان = *
احزان = حزن
پیروان = پیرو
کشتیبان = *
پایان = *
آزادگان = آزاده

۲- در بیت زیر، قافیه‌ها را مشخّص کنید و سه واژه هم قافیه با آنها بنویسید.

هـــــمای اوج سعادت به دام ما افتد * اگـــــر تو را گذری بر مقام ما افتد
حافظ
پاسخ: واژه‌های هم قافیه: رام، جام، خام، رهام، پدرام، زمام، نمام، شام، بام، گام، وام، نام، مشام و…

۳- بیت زیر، با کدام یک از بیت‌های درس، ارتباط معنایی دارد؟ دلیل ارتباط آن را بنویسید.
عــزیز مصر به رغـــم برادرانِ غیور * ز قـعر چاه، برآمد به اوجِ ماه رسید
حافظ
پاسخ: دور گــــــردون، گــر دو روزی بر مــراد ما نرفـــت * دائمــــاً یکسان نباشــــد حال دوران، غـم مخور
حال دنیا یکسان نیست. گاهی به انسان نعمت می‌دهد، گاهی از انسان نعمت را می‌گیرد. هیچ کار خدا بدون حکمت و فلسفه نیست. حال و زندگی حضرت یوسف (ع) هم یکسان نبود. یکبار اسیر چاه شد، سپس به مصر برده شد و گرفتار زندان گشت، دیگر بار از زندان رهایی یافت و عزیز و حاکم مصر شد.

 

حل فعالیت ها و تمرین های درس 6 فارسی نهم

خود ارزیابی صفحه 50 فارسی نهم

۱- هنگام سخن گفتنِ دیگران به چه نکاتی باید توجّه کرد؟
پاسخ: 1) زیاد حرف نزند 2) سخن دیگران را قطع نکند 3) سوال دیگران را پاسخ ندهد و فقط سوالات مخصوص خودش را پاسخ دهد 4) اگر سخنی را کسی روایت می‌کند، نسبت به آن اظهار بی‌اطلاعی کند و نگوید آن را می‌دانم تا سخنش تمام شود.

۲- بیت زیر با کدام بخش درس، ارتباط معنایی دارد؟
بنـــی آدم اعـــــضای یکدیگرند کــــه در آفـــرینش ز یک گوهرند
پاسخ: به غم مردمان شادی مکن تا مردمان نیز به غم تو شادی نکنند.

۳- یک زندگی موفّق دارای چه ویژگی‌هایی است؟
پاسخ: دارای برنامه ریزی، هدف، رفتار درست با اطرافیان، در نظر گرفتن انصاف در هر کاری، احترام به دیگران، داشتن خانواده خوشحال و موفق و…

گفت و گو صفحه 52 فارسی نهم

۱- درباره آداب معاشرت و تأثیر اخلاق نیکو در زندگی اجتماعی، بحث و گفت وگو کنید.
پاسخ: در زندگی اجتماعی رفتار و کردار انسان، فقط مربوط به خودش نیست بلکه به تمام جامعه مربوط است؛ یعنی رعایت هنجارها و آداب و رسوم مربوط به اجتماع تأثیر بسزایی در سرنوشت دیگر انسان‌ها دارد. انسان‌ها باید روش زندگی خود را با دیگر اجزای جامعه تطبیق دهند. از آداب معاشرت می‌توان به کم حرف زدن و به موقع سخن گفتن و از اخلاق نیکو به راست گویی، غیبت نکردن، شاد کردن دل دیگران، گناه نکردن، خوش اخلاق بودن، نیکی و صله رحم، تبسم کردن و… اشاره کرد. انسان باید تلاش کند خدایی فکر کند، خدایی سخن بگوید و خدایی عمل کند و رفتار و کردار و راز و نیازش همیشه با خداوند باشد.

۲- درباره ابیات زیر و ارتباط آن با درس گفت وگو کنید.
کــم گـوی و به جز مصلحت خویش مگوی * چیــــزی که نپرسند تو از پیش مگوی
دادنــد دو گــوش و یک زبانـــــت ز آغاز * یعنی که دو بشنو و یکی بیش مگوی
پاسخ: شعر به آداب سخن گفتن و گوش کردن توصیه می‌کند انسان باید کم حرف باشد و به جا سخن بگوید و تا چیزی از او نپرسیده‌اند دخالت نکند و سعی کند بیشتر شنونده باشد تا گوینده زیرا انسان دو گوش دارد و یک دهان پس سهم گوش از دهان بیشتر است.

 

نوشتن صفحه 52 فارسی نهم

۱- هم خانواده واژه‌های زیر را از متن درس، بیابید و بنویسید.
اتّهام = تهمت
اقناع = قانع
طعنه = طعن
مقدّم = متقدم
استماع = سمع
مقطوع = قطع
مطلب = طالب
مقتدر = قادر
مجتهد = جهد
اصیل = اصل

۲- فعل‌های مضارع را مشخص کنید و نوع آنها را بنویسید.

«اینک دارم (مضارع مستمر) برای شما می‌نویسم (مضارع مستمر)، شاید بخوانید (مضارع التزامی) و به کار بندید (مضارع التزامی)؛ هرگاه ذهن‌تان را از کژاندیشی بپیرایید (مضارع التزامی)، دلتان را از احساس ناروا بشویید (مضارع التزامی) و از بی رسمی‌ها بپرهیزید (مضارع التزامی)، خداوند با شما همراه می‌شود (مضارع اخباری)؛ پست و بلند آوای درونتان را می‌شنود (مضارع اخباری) و رفتار شما را به سامان می‌آورد (مضارع اخباری)».

۳- عبارت زیر را در یک بند، توضیح دهید.
«گوهرِ تن، از گوهرِ اصل، بهتر بوَد.»
پاسخ: داشتن اصل و نسب، پدر و مادر باسواد، خاندان اصیل و… خوب است اما اگر انسان از گوهر وجودی خود و از گوهر تنش استفاده کند و با تلاش و گوهر اکتسابی خود به جایی برسد و گوهر تن داشته باشد بهتر است زیرا همیشگی است.

 

حل فعالیت ها و تمرین های فصل 15 علوم تجربی نهم

خود را بیازمایید صفحه 165 علوم نهم

این زنجیره، یکی از زنجیره‌های غذایی شکل ۱ است : گیاه => ملخ => عنکبوت
شما زنجیره‌های دیگر این شکل را رسم کنید.
پاسخ: گیاه » موش » روباه
گیاه » خرگوش » شیر

جواب فکر کنید صفحه 165 علوم نهم

الف) آیا می‌توانیم بگوییم همه شبکه‌های غذایی که روی کره زمین قرار دارند، به هم وصل‌اند؟

پاسخ: بله زیرا مجموعه زنجیره های غذایی، شبکه غذایی و مجموعه شبکه های غذایی شبکه حیات را می سازند

ب) دانش آموزی می‌گوید که تولیدکنندگان در هر زیستگاهی، گیاهان‌اند. شما چه فکر می‌کنید؟
پاسخ:خیر، در بوم ­سازگان آبی، جلبک های تک سلولی و جلبک های پرسلولی ساده، تولید کننده هستند.

گفت و گو کنید صفحه 166 علوم نهم

شیوع سرطان در منطقه‌ای زیاد شده است. کارشناسان علت آن را وجود نوعی ماده آلاینده در خاک زمین‌های کشاورزی و مراتع آن منطقه می‌دانند. چگونه این ماده که در خاک است، عامل سرطان در مردم آن منطقه شده است؟
پاسخ:سموم و مواد شیمیایی همراه با آب و مواد معدنی از طریق گیاه جذب شده و سپس به طور مستقیم و غیر مستقیم از طریق غذا وارد بدن ما میشود و باعث بیماری میشود.

فعالیت صفحه 166 علوم نهم

۱- در یک فعالیت گروهی، یک بوم سازگان طبیعی یا مصنوعی را در محل زندگی خود به شکل تصویری گزارش کنید. این گزارش دربردارنده ویژگی‌های کلی، اجزای زنده و غیر زنده بوم‌سازگان باشد.
پاسخ:مانند پارک ها که نیاز به مراقبت دارند که شامل گیاهان و حشرات و بخش غیر زنده شامل آب و هوا و خاک است.

2ــ با راهنمایی معلم یک بوم سازگان کوچک بسازید.

پاسخ:یک گل در گلدان پرورش دهید یک بوم سازگان کوچک است.

خود را بیازمایید صفحه 167 علوم نهم

پاسخ: الف: همیاری / ب: همسفرگی / پ:انگلی

فکر کنید صفحه 167 علوم نهم

به نظر شما چه نوع رابطه‌ای بین زنبور و گیاه گل‌دار وجود دارد؟
پاسخ: همیاری ؛ چون گل غذای زنبور را تامین میکند و زنبور نیز به گرده افشانی گل کمک میکند

انواعی از حشره ها در گرده افشانی گلها نقش دارند؛ اما چرا گفته میشود که نقش زنبورعسل از همه مهم تر است؟

پاسخ: زیرا حشرات برای تامین غذا از یک نوع گل ممکن است تغذیه کنند اما زنبور برای تهیه شهد برای عسل و گرده برای غذای نوزاد از گل های متعدد و متنوع استفاده میکند و باعث گرده افشانی بهتر میشود.

 

جمع آوری اطلاعات صفحه 168 علوم نهم

جانوران شکارچی ویژگی‌های متفاوتی دارند که به آنها در شکار کردن طعمه کمک می‌کند. هر گروه، یک جانور شکارچی را انتخاب و درباره ویژگی‌هایی که به آن در شکار کردن کمک می‌کند، اطلاعاتی جمع آوری کند و گزارش را به صورت تصویری و جمله‌های کوتاه ارائه دهد.
پاسخ:1) قدرت زیاد: شیر در شکار گاو وحشی
2) سرعت زیاد: یوزپلنگ در شکار آهو.
3) قدرت استتار زیاد: آفتاب­‌پرست در شکار حشرات
4) دندان‌های قوی: گرفتن شکار توسط تمساح با دندان های قوی خود.
5) بویایی قوی: بویایی قوی گرگ‌ها در یافتن شکار
6) چشمان قوی: یافتن شکار حین پرواز
7) پنجه ‌های قوی: گرفتن شکار توسط شاهین با پنجه ها.
8) شنوایی قوی در خفاش ها.
9) تشخیص اشعه مادون قرمز در مارها.

فکر کنید صفحه 168 علوم نهم

این نمودار رابطه بین جمعیت شکارچی و جمعیت شکار را در یک منطقه نشان می‌دهد. درستی عبارت زیر را با استفاده از آن نشان دهید. «شکارچیانی که می‌توانند در یک بوم‌سازگان زندگی کنند، به تعداد جانورانی بستگی دارد که شکار آنها می‌شوند».
پاسخ: جمعیت شکار چی به جمعیت شکار بستگی دارد . هرچقدر شکار بیشتر باشد شکارچیان نیز بیشتر خواهند بود ، معمولا جمعیت شکار از شکارچی بیشتر است.

فعالیت صفحه 171 علوم نهم

در آزمایشی جوجه‌های تازه از تخم درآمده را به دو گروه تقسیم کردند. گروه یک را با غذای بدون باکتری و گروه دوم را با غذایی تغذیه کردند که باکتری‌های مفید داشت. بعداز مدتی به هر دو گروه، نوعی باکتری دادند که باعث بیماری روده‌ای می‌شود. نمودارهای زیر تعداد باکتری‌های مضر را در دو گروه نشان می‌دهد. محور عمودی تعداد باکتری‌ها و محور افقی زمان را نشان می‌دهد.

الف) این دو نمودار را با هم مقایسه کنید.
پاسخ: جوجه ای که در غذای آن باکتری مفید باشد ، پس از ورود باکتری مضر به بدنش ، بین باکتری مفید و مضر رقابت صورت میگیرد و اگر باکتری مفید پیروز شود تعداد باکتری مضر کاهش می یابد و این به نفع جوجه هاست.

ب) امروزه به بعضی خوراکی‌ها زیست‌یار (پروبیوتیک)، مثل ماست و پنیر باکتری‌های مفید اضافه می‌کنند. با توجه به این نمودارها، این خوراکی‌ها چه نقشی در سلامت انسان دارند؟
پاسخ: وجود باکتری‌های مفید در ماست و پنیر سبب می­‌شود که این باکتری ها در رقابت با باکتری های مضر روده پیروز شوند و کمتر به بیماری های باکتریایی روده مبتلا شویم.

گفت‌وگو کنید صفحه 172 علوم نهم

گاه بعضی گونه‌های تازه وارد، با رشد سریع و استفاده بیشتر از منابع، مانع از رشد گونه‌های دیگر و در نتیجه سبب کاهش تنوع زیستی می‌شوند. به نظر شما استفاده از گونه‌های بیگانه، یعنی گونه‌هایی که به طور طبیعی در یک منطقه نبوده‌اند، برای توسعه فضای سبز چه زیان‌هایی ممکن است در برداشته باشد و چه چیزهایی را برای این کار باید در نظر گرفت؟
پاسخ:  ممکن است گونه های جدید سازگاری بیشتری با محیط داشته باشند ، و باعث نابودی گونه های بومی و قدیمی یک منطقه شود. مانند رشد گیاه آزولا در مرداب انزلی که باعث از بین رفتن گیاهان دیگر می شود.

فعالیت صفحه 172 علوم نهم

با مراجعه به منابع معتبر گزارشی مبنی بر فعالیت‌های انسانی که تنوع زیستی را کاهش می‌دهند، تهیه کنید و به صورت تصویری ارائه دهید.
پاسخ:  1- گسترش شهرها و جاده‌ها و تاسیسات متفاوت در دل طبیعت
2- آلوده کردن محیط که سبب تخریب زیستگاه ها و انقراض گونه های جانوری و گیاهی می­‌شود.
3- ورود گونه های مهاجم که با رشد سریع و استفاده بیشتر از منابع سبب کاهش تنوع زیستی می­‌شوند.
4- شکارهای بی­‌رویه و تفریحی سبب انقراض بسیاری از جانداران شده است.
5- استفاده بیش از حد گیاهان دارویی خود رو در طبیعت، سبب انقراض بسیاری از این گیاهان شده است.

فعالیت صفحه 173 علوم نهم

تنوع زیستی در ایران به علت‌های طبیعی و انسانی کاهش یافته است. بعضی گونه‌ها مانند سمندر لرستانی، خرس سیاه و ماهی کورغار در خطر انقراض‌اند. ماهی کورغار فقط در ایران یافت می‌شود. با مراجعه به منابع معتبر درباره وضعیت تنوع زیستیِ استانی که در آن زندگی می‌کنید، مقاله‌ای بنویسید و در آن پیشنهاد‌هایی برای حفظ زیستگاه‌های طبیعی و جانداران آن ارائه دهید.
پاسخ:  1- کاهش ساخت ­و سازها در طبیعت (جلوگیری از ساخت جاده در جنگل ابر)
2- کاهش آلودگی هوا، آب‌ها و خاک
3- کم کردن شکار حیوانات و ممنوع اعلام نمودن شکار جانداران در خطر انقراض و انجام کارهایی که جمعیت جانداران در حال انقراض را زیاد کند.
4- جلوگیری از ورود حیوانات مهاجم به اکوسیستم ایران
5- جلوگیری از زندگی جانداران در حال انقراض و صدور آنها به خارج از کشور
6- انجام بیابان ­زدایی و جلوگیری از قطع بی­‌رویه درختان و کاشت و ایجاد درختان و جنگل های بومی

 

حل فعالیت ها و تمرین های فصل 14 علوم تجربی نهم

گفت‌وگو کنید صفحه 152 علوم نهم

درباره دوکی بودن بدن ماهی، لغزنده بودن سطح بدن و قرار گرفتن بخشی از هر پولک جلویی روی پولک عقبی، با همدیگر، گفت‌وگو کنید و برای هر کدام از این ویژگی‌ها، دلیلی بیان کنید.
1-دوکی بودن بدن ماهی ها:دوکی بودن به حرکت بهتر کمک میکند
2-لغزنده بودن سطح بدن: باعث می‌شود بین بدن ماهی و آب چسبندگی به وجود نیامده و ماهی درون آب سر بخورد.
3-قرار گرفتن پولک‌ها: آب درون شکاف بین دو پولک نفوذ نکرده و مقاومتی در برابر حرکت رو به جلو ایجاد می‌کند.

جمع آوری اطلاعات صفحه 153 علوم نهم

درباره نقش وچگونگی عمل انواع باله در ماهی‌ها اطلاعاتی جمع آوری و گزارش آن را در کلاس، ارائه کنید.
 وظایف باله‌ها درماهی‌ها:
1) باله دمی = نقش جلوبرندگی ماهی در هنگام شنا
2) باله شکمی (2عدد) = امکان پایداری در شنا
3) باله پشتی سخت ونرم = امکان پایداری در شنا
4) باله سینه‌ای (2عدد) = برای جنبش وجابه‌جایی و تغییر جهت ماهی
5) باله مخرجی = امکان پایداری در شنا

 

جمع آوری اطلاعات صفحه 154 علوم نهم

ماهی‌های خاویاری دریای خزر، مرغوب‌ترین خاویار جهان را تولید می‌کنند. درباره انواع ماهی‌های خاویاری و طرز تهیه آن اطلاعاتی را جمع آوری و به کلاس گزارش دهید.
انواع ماهی‌های خاویاری:
1- فیل ماهی  = بزرگ‌ترین گونه ماهیان خاویاری (استروژن)، کمیاب، طول 4 متر حداکثر وزن یک تن و 15 وزن آن می‌باشد.
2- تاس ماهی ایرانی= حداکثر طول 1 تا 2 متر وحداکثر وزن 60 تا 100 کیلوگرم می‌باشد.
3- تاس ماهی روسی = حداکثر طول 1 تا 2 متر وحداکثر وزن 60 تا 100 کیلوگرم می‌باشد.
4- اوزون برون = بلند وکشیده و پوزه بلند با حداکثر طول 1/5 متر و حداکثر وزن 25 کیلو گرم می‌باشد.

گفت‌وگو کنید صفحه 155 علوم نهم

پاسخ: زیرا آنها یا دست و پا نداند و یا درست و پا های کوتاهی دارند و هنگام راه رفتن شکم خود را روی زمین می کشند.

جمع آوری اطلاعات صفحه 156 علوم نهم

انواع سم مار ها :

1- زهرهای مختل کننده جریان خون: این زهرها خون رگ‌ها و سایر بافت‌های بدن را تجزیه و متلاشی می‌کند
2- زهرهای عصب‌گرا و ماهیچه‌گرا: این زهرها اثر فلج کننده برای اعصاب و سیستم عضلانی و دستگاه تنفس و قلب دارند.

استفاده از سم مارها:
1- از سمّ مار تاپیان ماده پروتئینی می­‌گیرند که بلافاصله خون را منعقد می­‌کند (توقف خونریزی در هنگام جراحی قلب و سایر جراحی ها).
2- از سم یک نوع مار بسیار کشنده در درمان ایست قلبی استفاده می­‌کنند.

3- از سمّ مارها برای برطرف کردن دردهای عصبی و ماهیچه‌ای استفاده می­‌کنند مثلاً از فرآورده‌­ای از سمّ مار کبرا به جای مورفین استفاده می­‌کنند.

جمع آوری اطلاعات صفحه 157 علوم نهم

با مراجعه به منابع معتبر، در مورد اهمیت و چگونگی انجام دو گزاره زیر، اطلاعاتی را جمع آوری کنید و در کلاس ارائه نمایید.
الف) آفتاب‌پرست در محیط‌های مختلف، رنگ خود را تغییر می‌دهد.
پاسخ: برای اینکه استتار کند و توسط شکارچیان شکار نشود
ب) مارمولک‌ها، گاهی دم خود را قطع می‌کنند.
پاسخ: با قطع شدن دم ، توجه شکارچی به حرکت دم جلب میشود و مارمولک فرصت فرار پیدا میکند.

فعالیت صفحه 158 علوم نهم

چند نوع مختلف پر را به کلاس بیاورید. از هر پر، قطعه کوچکی را جدا کنید و در زیر میکروسکوپ، مشاهده کنید.
– ساختمان انواع پر را با هم مقایسه کنید.
– کدام نوع از پرها، استحکام بیشتری دارند؟ چرا؟
پاسخ: شاه پر ها ، زیرا به پرواز کمک می کنند و باید محکم باشند تا در مقابل باد نشکنند

– درباره نقشی که هر نوع از پرها در پرندگان دارند، گفت‌وگو و نتیجه را در کلاس، ارائه کنید.
شاه پر : این پرها از خارج بدن مرغ را پوشانده اند و در زیر آنها ممکن است پرهای دیگر قرار گرفته باشد. پرهای بال و دم جزء این دسته به شمار میرود!
پوش پر :این پرها معمولا تمام بدن را فرا میگیرد و اغلب پرهای بزرگ در بعضی از قسمتها روی آنها را می پوشاند (مانند بالها) وظیفه این پرها حفظ و پوشش بدن است
کرک پر : این پرها در زیر پرهای کوچک قرار گرفته و داخل فولیکول کوچکی که در لایه اپیدرم پوست بدن مرغ فرو رفته است

جمع آوری اطلاعات صفحه 162 علوم نهم

گفته می‌شود وجود گراز و خرس در جنگل، فوایدی دارد. در این مورد از منابع معتبر، اطلاعاتی را جمع آوری و به صورت گزارش در کلاس ارائه نمایید.
فواید گراز برای جنگل:
پوزه گراز دراز و محکم است و او از ریشه درختان تغذیه میکند ، در حین خوردن غذا های گیاهی خاک را نیز شخم میزند ، در بیابان و علفزار هایی که گزار وجود دارد به دلیل زیر و رو شدن خاک و پاشیده شدن آن بر روی دانه گیاهان ، رویش و تنوع گیاهان بیشتر میشود.

فواید خرس ها برای جنگل:
1) از بین بردن حشرات و جوندگان مضر (ملخ و موش ) در طبیعت و کنترل جمعیت آنها .
2) مدفوع و ادرار آنها مواد نیتروژن‌­دار به خاک می­‌دهد.
3) دانه های میوه‌های خورده شده (توت و تمشک) در مدفوع آنها سبب انتشار و رشد این گیاهان می‌شود.
4) خوردن لاشه های باقی مانده در طبیعت.

 

حل فعالیت ها و تمرین های فصل 13 علوم تجربی نهم

فعالیت صفحه 143 علوم نهم

با توجه به آنچه درباره اسفنج آموختید، طرح ساده‌ای از بدن اسفنج را رسم کنید و با توجه به آن چگونگی تغذیه و تنفس و دفع مواد زائد آن را توضیح دهید.
پاسخ: آب از سوراخ های موجود در بدن وارد و از سوراخ های بزرگ بالایی خارج میشود و مواد مبادله می شود.

جمع آوری اطلاعات صفحه 145 علوم نهم

بیشتر کرم ‌های انگلی از طریق آب و غذا وارد بدن ما می‌شوند. برای جلوگیری از ورود آنها چه نکات بهداشتی را باید رعایت کرد؟ در این باره از منابع معتبر اطلاعاتی را جمع آوری و گزارش آن را در کلاس ارائه کنید.
پاسخ: از تماس با حیوانات دوری کنیم
2-شستن و ضدعفونی مواد غذایی
3- پختن خوب گوشت ‌ها و سبزیجات
4-با دست آلوده غذا نخوریم
5- رعایت بهداشت فردی

جمع آوری اطلاعات صفحه 146 علوم نهم

الف) درباره نقش کرم‌ های خاکی در حاصلخیزی خاک و استفاده از آنها برای تولید کود اطلاعاتی را جمع آوری و گزارش آن را در کلاس ارائه کنید.
نقش کرم خاکی در حاصل­خیزی خاک:
کرم های خاکی خاک را می بلعند و مواد آلی را جذب و مواد زاید را دفع میکنند ، این مواد زاید به حاصل خیزی خاک کمک میکند .

ب) در طب سنتی از زالو استفاده می‌شد؛ در پزشکی نوین نیز به آن رو آورده‌اند. در مورد استفاده از زالو در پزشکی نیز اطلاعاتی را جمع آوری کنید.
پاسخ: زالو در نقاط خاصی از بدن قرار می دهند و زالو خون آن قسمت را می مکد و این کار حجامت نام دارد.

فعالیت صفحه 149 علوم نهم

در ملخ دو چشم مرکب و سه چشم ساده وجود دارد. دو عدد شاخک بندبند و دارای موهای حسی وجود دارد. تعداد پاها 6 عدد که پاهای عقبی بلند و مناسب برای جهش های بلند می‌باشد. دارای دو جفت بال که به بخش سینه‌ای متصل شده‌­اند. بدن از سه قسمت سر، سینه و شکم تشکیل شده شکم دارای 11 بند بوده که 8 بند حاوی اندام گوارشی و 3 بند آخر تولیدمثلی هستند اندام شنوایی زیر بال در طرفین بند اول شکم قرار دارد. 10 جفت سوراخ تنفسی در پهلوهای شکمی قرار دارند که سه جفت جلویی برای عمل دم و 7 جفت آخری برای عمل بازدم می­‌باشد.

 

حل فعالیت ها و تمرین های فصل 12 علوم تجربی نهم

فعالیت صفحه 132 علوم نهم

مشاهده‌ای برای نشان دادن حرکت آب در طول ساقه طراحی کنید.
پاسخ: در یک لیوان مقداری جوهر ریخته حل می‌ کنیم، سپس ساقه کرفس را گرفته به صورت مورب برش می‌دهیم و در آب حاوی جوهر قرار می­‌دهیم پس از این دم‌ برگ را جدا کرده و حرکت آب حاوی جوهر را در آونده ای ساقه می بینیم.

آزمایش کنید صفحه 133 علوم نهم

پاسخ: بله، لوله­‌های آوند­های چوبی به صورت لوله‌های آبی رنگ در بافت کمتر آب رنگ دیده می­‌شوند.

فعالیت صفحه 134 علوم نهم

کاغذ آغشته به کبالت کلرید در برخورد با بخار آب، صورتی رنگ می‌شود. برای نشان دادن این واقعیت که «بخار آب از روزنه‌های برگ خارج می‌شود و در بعضی برگ ‌ها تعداد روزنه ‌ها در دو طرف برگ، یکسان نیست» آزمایشی طراحی کنید.
پاسخ: بر روی یک برگ گیاه شمعدانی کاغذ آغشته به کبالت کلرید قرار می‌ دهیم و در زیر برگ دیگری از همان گیاه شمعدانی کاغذ آغشته به کبالت ­کلرید قرار می ­‌دهیم پس از مدتی هر دو کاغذ را مشاهده می­‌کنیم. نقاط صورتی رنگ محل روزنه ‌ها و خروج بخار آب است که البته تعداد آنها در زیر برگ بیشتر می‌­ باشد.

 

فعالیت صفحه 136 علوم نهم

دریک فعالیت گروهی، گزارشی درباره موارد زیر تهیه کنید و به صورت تصویری در کلاس ارائه دهید.
الف) مقایسه مخروط نر و ماده در گیاه کاج
پاسخ: مخروط ماده قهوه ای و پولک های درست و محل تشکیل تخمک و دانه است. اما مخلوط نر زرد و فقط محل تشکیل گرده است.

ب) مقایسه کاج و سرو
پاسخ: شاخه ها کاج کم تراکم و برگ ها سوزنی ولی شاخه های سرو پر تراکم و قابل آرایش و برگ ها فلسی شکل است.

خود را بیازمایید صفحه 137 علوم نهم

جدول زیر بعضی تفاوت‌ های دو گروه گیاهان نهان دانه (تک لپه ‌ای ‌ها و دولپه ‌ای‌ ها) را نشان می‌دهد. در جای خالی واژه مناسب قرار دهید.

 

خود را بیازمایید صفحه 137 علوم نهم

اندام‌های رویشی (ریشه، ساقه و برگ) در نهان دانگان متنوع‌اند. موارد زیر را در هر شکل، مشخص کنید.
الف) برگ، ساقه و ریشه
ب) مواد مغذی در هرگیاه در چه اندامی ذخیره شده است؟

آزمایش کنید صفحه 138 علوم نهم

مشاهده سلول‌های خزه
وسایل و مواد لازم: تیغه، تیغک، میکروسکوپ نوری، آب، بخش‌های برگی شکل و ساقه مانند خزه.
برای مشاهده میکروسکوپیِ بخش‌های برگی شکل و ساقه مانند خزه، نمونه میکروسکوپی تهیه کنید. آیا بخش‌های برگی شکل و ساقه مانند، یاخته‌های متفاوتی دارند؟
پاسخ: خیر، سلول مشابه هم دارند.
آیا آوند در آنها می‌بینید؟
پاسخ: خیر، آوند ندارند و آب مواد معدنی محلول، سلول به سلول بالا می­‌روند.

فکر کنید صفحه 139 علوم نهم

ارتفاع خزه‌ ها از چند سانتی ‌متر بیشتر نمی‌شود. به نظر شما چرا اندازه خزه‌ها کوچک است و در جاهایی رشد می‌کنند که رطوبت کافی وجود دارد؟
پاسخ: چون آوند ندارند که آب را به قسمت های بالایی گیاه برساند بنابراین در نقاط مرطوب رشد می کنند تا از طریق انتشار آب و املاح را جذب کنند. و چون وجود آوند به استحکام ساقه کمک می کند و نبودن آوند در خزه باعث شده که نتوانند ارتفاع زیادی داشته باشند

فعالیت صفحه 139 علوم نهم

خزه، سرخس، سرو، ذرت و نخود را بر اساس صفتهای زیر و با استفاده از کلید دوراهی گروهبندی کنید. داشتن: دانه، گل، آوند، دانه تکلپهای، دانه دولپه ای این گروه بندی را به چند شکل میتوانید انجام دهید؟ 

فعالیت صفحه 140 علوم نهم

نمودار زیر اثر کربن دی ‌اکسید را بر میزان فتوسنتز در بسیاری از گیاهان نشان می‌دهد. این نمودار را تفسیر کنید.
پاسخ: این نمودار نشان می ­‌دهد که افزایش کربن دی‌اکسید تا حد معینی فتوسنتز گیاهان را افزایش می­‌دهد و با افزایش بیشتر کربن دی‌اکسید دیگر فتوسنتز افزایش نیافته و ثابت می­‌ماند. این مورد نشان می‌دهد که توان طبیعت برای کنترل میزان گاز کربن دی‌اکسید محدود است.

 

حل فعالیت ها و تمرین های فصل 11 علوم تجربی نهم

 

خود را بیازمایید صفحه 123 علوم نهم

امروزه در گروه ‌بندی جانداران، افزون بر صفت‌ های ظاهری، شباهت مولکول ‌های تشکیل دهنده یاخته ‌ها را نیز بررسی می‌کنند. به نظر شما برای این منظور چه مولکولی مناسب است؟
پاسخ: مولکول DNA که که در یاخته های جانداران وجود دارد.

 

گفت‌ و گو کنید صفحه 125 علوم نهم

نظر خود را با ارائه دلیل درباره درستی یا نادرستی عبارت زیر بیان کنید: از گروه‌های بزرگ‌تر به گروه‌های کوچک‌تر، تفاوت‌های افراد بیشتر می‌شود؛ در حالی که شباهت‌های آن‌ها کمتر می‌شود.
پاسخ: نادرست است. زیرا از بالا به پایین شباهت­‌ های افراد گروه بیشتر و تفاوت­‌ های آنها کمتر می­‌شود به طوری که در یک گونه افراد آنقدر به هم شبیه هستند که فقط با هم می ­‌توانند زاد‌ و ولد کنند

خود را بیازمایید صفحه 126 علوم نهم

الف) ماده وراثتی در یاخته برخی جانداران، درون پوششی قرار دارد و در نتیجه هسته تشکیل می‌شود. این جانداران راهو هسته‌ای (یوکاریوت) می‌نامند. در یاخته برخی جانداران، پوششی در اطراف ماده وراثتی وجود ندارد و درنتیجه هسته تشکیل نمی‌شود. این جانداران را پیش هسته‌ای (پروکاریوت) می‌نامند. براین اساس باکتری‌ها در کدام گروه قرار می‌گیرند؟
پاسخ: پیش هسته ای یا پروکاریوت
ب) باکتری‌ها دیواره یاخته‌ای دارند. این ویژگی، آنها را به کدام یک از سلسله‌های جانداران شبیه می‌کند؟
پاسخ:  گیاهان – چون سلول ‌های گیاهان هم دارای دیواره سلولی هستند.

فعالیت صفحه 126 علوم نهم

این باکتری‌ها را بر چه اساسی گروه‌بندی می‌کنید و براین اساس چه نام‌هایی به آنها می‌دهید؟

پاسخ: بر اساس شکل گروه ‌­بندی می ­‌کنیم

از راست به چپ 1) باکتری­‌های مارپیچی شکل (اسپریل) 2) باکتری‌های میله‌ای (باسیل) 3) باکتری کروی شکل (کوکسی)

جمع آوری اطلاعات صفحه 126 علوم نهم

روی قوطی کنسرو مواد غذایی نوشته شده است: «قبل از مصرف به مدت ۲۰ دقیقه آن را بجوشانید.» با مراجعه به منابع معتبر، علت آن را پیدا کنید.
پاسخ: زیرا کنسرو می تواند مسمومیت شدید ایجاد کند
علت آن تکثیر یک نوع باکتری به نام باکتری کلستریدیوم بوتولینوم که سمی به نام سم بوتولینوم می کند بوتولیسم یک بیماری فلج کننده جدی و نادر است که به وسیله سم حاصل از باکتری کلستریدیوم بوتولینوم ایجاد می شود اما با حرارت دادن کنسرو این سم از بین می رود

فعالیت صفحه 127 علوم نهم

این جلبک ‌ها را بر چه اساسی گروه ‌بندی می‌ کنید و بر این اساس چه نام‌هایی به آنها می‌دهید؟
پاسخ: بر اساس رنگدانه طبقه بندی میشود.:

از راست به چپ: جلبک‌های سبز – جلبک­‌های قرمز – جلبک­‌های قهوه‌ای زرد

فعالیت صفحه 128 علوم نهم

الف) آیا تک یاخته‌ ای ‌های سبزینه ‌دار (کلروفیل دار) می‌ بینید؟
پاسخ: بله، برخی جلبک ­‌های سبز تک سلولی.
ب) آیا انواع یکسانی در آب محل ‌های متفاوت وجود دارد؟
پاسخ: برخی جلبک‌ها در همه نمونه‌های آب دیده می‌شوند ولی برخی نمونه ­‌های آب دیده می ­‌شوند ولی برخی نمونه­‌های آب جلبک­‌های خاص خود را دارد.پ) اگر این جانداران متحرک‌اند؛ حرکت آنها چگونه است؟
پاسخ: برخی با حرکت سیتوپلاسمی (ایجاد پاهای کاذب) (آمیب­‌ها) برخی با مژک­‌ها (پارامسی ‌ها) و برخی با تاژک (کراتیوم) حرکت می­‌کنند.

خود را بیازمایید صفحه 129 علوم نهم

پاسخ: خیر درست نیست ، چون اولا سبزینه ندارد و غذا سازی نمیکند دوم اینکه قارچ ها خود سلسله ای جدا هستند (به صفحه 124 نگاه کنید)

 

فعالیت صفحه 129 علوم نهم

با مراجعه به منابع معتبر مثال‌هایی ازاستفاده باکتری‌ها، قارچ‌ها و آغازیان در صنعت غذایی، کشاورزی، محیط زیست و… جمع آوری و گزارش آن را در کلاس ارائه دهید. هر گروه می‌تواند بخشی از این کار را انجام دهد.
باکتری ها: تولید ماست
قارچ ها: قارچ خوراکی در تهیه پیتزا
آغازیان : تهیه غذای سوشی و مکمل های غذایی و ژلاتین

فکر کنید صفحه 130 علوم نهم

چه ویژگی‌ای از ویروس‌ها آنها را شبیه جانداران می‌کند؟
پاسخ: فقط توانایی تولید مثل و فقط آن ها را هم در یاخته های یک موجود زنده انجام می دهند.

فعالیت صفحه 130 علوم نهم

استفاده مشترک از وسایل تیز و برنده مانند تیغ، از راه ‌های انتقال ویروس ایدز است. با مراجعه به منابع معتبر، گزارشی درباره راه‌ های دیگر انتقال ویروس ایدز، تهیه کنید و در کلاس ارائه دهید.
پاسخ: از راه رابطه جنسی ، مادر به فرزند ، سرنگ مشترک جهت تزریق ، خود و فراورده های آن

 

حل فعالیت ها و تمرین های فصل 10 علوم تجربی نهم

فکر کنید صفحه 111 علوم نهم

 

پاسخ: فتوسنتز- تولید نور و گرما – انرژی رایگان – کمک به تولید ویتامین(D) – چرخه آب – تولید باد و …….

فعالیت صفحه 112 علوم نهم

هدف: تعیین جهت شمال و جنوب جغرافیایی در شب
در محلی که ستارگان به خوبی در شب قابل رؤیت هستند، صورت فلکی دب اکبر را پیدا کنید، سپس ستاره ششم را به ستاره هفتم با یک خط وصل کنید و خط را حدود ۵ برابر فاصله بین دو ستاره امتداد دهید. به ستاره‌ای خواهید رسید که چندان هم پرنور نیست. آن ستاره قطبی است. وقتی رو به آن بایستید، به سمت قطب شمال زمین ایستاده‌اید. ستاره قطبی، دم صورت فلکی دب اصغر است. در صورت امکان تصویر و فیلم تهیه و به کلاس ارائه نمایید.
پاسخ: ستاره قطبی (ستاره جُدّی) در شب در نقطه شمال آسمان و شمال جغرافیایی قرار دارد. بعد از یافتن آن و تعیین شمال با ایستادن رو به شمال، دست راست، شرق و دست چپ، غرب و پشت، جنوب خواهد بود.

 

فعالیت صفحه 113 علوم نهم

با استفاده از جدول بالا، فعالیت زیر را انجام دهید.
۱- کمترین و بیشترین زاویه میل قبله مربوط به کدام استان‌هاست؟
پاسخ: 1-کمترین :ارومیه (آذربایجان غربی)
بیشترین : بندرعباس

۲- زاویه میل قبله در استان محل سکونت شما چقدر است؟
پاسخ: در استان تهران زاویه­ ی انحراف 5/38 درجه می­‌باشد. هر فرد با توجه به استان خود از روی جدول 1 می­‌تواند میزان زاویه انحراف قبله را اندازه بگیرد.

۳- با جست‌وجو در منابع معتبر و اینترنت، زاویه میل قبله سایر شهرستان‌های استان محل سکونت خود را پیدا کنید و با استفاده از روش بالا، جهت قبله مدرسه یا منزل خود را تعیین کنید. با کمک معلم خود جهت قبله مدرسه را تعیین کنید.
پاسخ: ابتدا شمال و جنوب مدرسه را تعیین کرده و جنوب غرب آن را می‌یابیم سپس با توجه به زاویه انحراف قبله شهر خود، قبله را تعیین می­‌کنیم.

جمع آوری اطلاعات صفحه 114 علوم نهم

درباره تفاوت سیاره و ستاره اطلاعاتی را جمع آوری کنید و در کلاس ارائه نمایید.
پاسخ: 1 -سیاره حرکت دارد ولی ستاره تقریبا ثابت است .
2 -سیاره نور ندارد ولی ستاره نور دارد .
3 -سیاره چشمک نمی زند ولی ستاره چشمک می زند .

فعالیت صفحه 115 علوم نهم

 

پاسخ: الف) مشتری (برجیس)، کیوان (زحل)، اورانوس، نپتون – سیارات
ب) مشتری (برجیس)، کیوان (زحل)، اورانوس، نپتون – سیارات
پ) بهرام (مریخ)، مشتری (برجیس)، اورانوس، نپتون – سیارات
ت) مشتری (برجیس)، کیوان (زحل)، اورانوس، نپتون

 

فکر کنید صفحه 115 علوم نهم

به نظر شما،آیا امکان حیات در عطارد و مشتری، وجود دارد؟ چرا؟
پاسخ: خیر – 1 زیرا عطارد به خورشید بسیار نزدیک و بسیار داغ است و مشتری از خورشید بسیار دور و بسیار سرد است
2 دمای هر دو برای زندگی مناسب نیست .

 

جمع آوری اطلاعات صفحه 117 علوم نهم

در مورد سایر کاربردهای ماهواره‌ها و سرنوشت آنها پس از اتمام مأموریت اطلاعات جمع آوری کنید و به صورت تصویری به کلاس ارائه نمایید.
پاسخ: بعضی دیگر از کاربردهای ماهواره ها: 1-تعیین محل و زمان طوفان و سیل 2 -تغییرات آب و هوا
3 -نقشه برداری 4 -جاسوسی اطلاعات 5 -تعیین محل گسل ها 6 -تغییرات آب دریا ها و ….
سرنوشت ماهواره ها پس از پایان ماموریت: یا به زمین بر می گردند یا در فضا رها شده و ازبین می روند

فکر کنید صفحه 118 علوم نهم

چرا بیشتر شخانه‌ها در اقیانوس‌ها سقوط می‌کنند؟
پاسخ: چون 75 درصد سطح زمین را آب (اقیانوس ها) فرا گرفته اند . پس بیشتر در اقیانوس ها سقوط می کنند.

جمع آوری اطلاعات صفحه 119 علوم نهم

با مراجعه به منابع معتبر علمی درباره مشکلات فضانوردان در فضا و اقدامات علمی که برای رفع آنها انجام شده، اطلاعاتی جمع آوری کنید و در کلاس ارائه کنید.
پاسخ: 1) مشکل بی­‌وزنی و در نتیجه ضعیف شدن ماهیچه­‌ها و پوک شدن استخوان­‌ها به دلیل از دست دادن کلسیم از استخوان­‌ها، برای رفع این اشکال فضانوردان با وسایل خاص در زمان­‌های خاصی ورزش می­‌کنند و غذاهای کلسیم­‌دار و قابل جذب می­‌خورند.
2) مشکل استفاده از خودکار: از مدادهای خاص استفاده می­‌کنند.
3) مشکل کمبود آب: علاوه بر انتقال آب از زمین به ایستگاه فضایی، فاضلاب و بخار آب تولید شده توسط فضانوردان توسط دستگاهی مجهز تصفیه و به آب قابل خوردن تبدیل می‌شود.
4) مشکل خوردن آب: آب در کیسه­‌های نی­‌دار قرار دارد که با فشار کیسه آب از طریق نی به دهان می‌­آید.
5) مشکل توالت کردن: توالت­‌ها مجهز به مکنده­‌های بسیار قوی هستند که مدفوع و ادرار را جمع کند.
6) مشکل میز غذا: ظروف غذاها روی میز بسته می‌­شوند و برای اضافه کردن نمک و فلفل به غذا از آب نمک و فلفل حل شده در نوعی روغن که در کیسه­‌هایی قرار دارند استفاده می‌­شود.