خود را بیازمایید صفحه 165 علوم نهم
این زنجیره، یکی از زنجیره‌های غذایی شکل ۱ است : گیاه => ملخ => عنکبوت
شما زنجیره‌های دیگر این شکل را رسم کنید.
پاسخ: گیاه » موش » روباه
گیاه » خرگوش » شیر
جواب فکر کنید صفحه 165 علوم نهم
الف) آیا می‌توانیم بگوییم همه شبکه‌های غذایی که روی کره زمین قرار دارند، به هم وصل‌اند؟
پاسخ: بله زیرا مجموعه زنجیره های غذایی، شبکه غذایی و مجموعه شبکه های غذایی شبکه حیات را می سازند
ب) دانش آموزی می‌گوید که تولیدکنندگان در هر زیستگاهی، گیاهان‌اند. شما چه فکر می‌کنید؟
پاسخ:خیر، در بوم سازگان آبی، جلبک های تک سلولی و جلبک های پرسلولی ساده، تولید کننده هستند.
گفت و گو کنید صفحه 166 علوم نهم
شیوع سرطان در منطقه‌ای زیاد شده است. کارشناسان علت آن را وجود نوعی ماده آلاینده در خاک زمین‌های کشاورزی و مراتع آن منطقه می‌دانند. چگونه این ماده که در خاک است، عامل سرطان در مردم آن منطقه شده است؟
پاسخ:سموم و مواد شیمیایی همراه با آب و مواد معدنی از طریق گیاه جذب شده و سپس به طور مستقیم و غیر مستقیم از طریق غذا وارد بدن ما میشود و باعث بیماری میشود.
فعالیت صفحه 166 علوم نهم
۱- در یک فعالیت گروهی، یک بوم سازگان طبیعی یا مصنوعی را در محل زندگی خود به شکل تصویری گزارش کنید. این گزارش دربردارنده ویژگی‌های کلی، اجزای زنده و غیر زنده بوم‌سازگان باشد.
پاسخ:مانند پارک ها که نیاز به مراقبت دارند که شامل گیاهان و حشرات و بخش غیر زنده شامل آب و هوا و خاک است.
2ــ با راهنمایی معلم یک بوم سازگان کوچک بسازید.
پاسخ:یک گل در گلدان پرورش دهید یک بوم سازگان کوچک است.
خود را بیازمایید صفحه 167 علوم نهم
پاسخ: الف: همیاری / ب: همسفرگی / پ:انگلی
فکر کنید صفحه 167 علوم نهم
به نظر شما چه نوع رابطه‌ای بین زنبور و گیاه گل‌دار وجود دارد؟
پاسخ: همیاری ؛ چون گل غذای زنبور را تامین میکند و زنبور نیز به گرده افشانی گل کمک میکند
انواعی از حشره ها در گرده افشانی گلها نقش دارند؛ اما چرا گفته میشود که نقش زنبورعسل از همه مهم تر است؟
پاسخ: زیرا حشرات برای تامین غذا از یک نوع گل ممکن است تغذیه کنند اما زنبور برای تهیه شهد برای عسل و گرده برای غذای نوزاد از گل های متعدد و متنوع استفاده میکند و باعث گرده افشانی بهتر میشود.
جمع آوری اطلاعات صفحه 168 علوم نهم
جانوران شکارچی ویژگی‌های متفاوتی دارند که به آنها در شکار کردن طعمه کمک میکند. هر گروه، یک جانور شکارچی را انتخاب و درباره ویژگی‌هایی که به آن در شکار کردن کمک میکند، اطلاعاتی جمع آوری کند و گزارش را به صورت تصویری و جمله‌های کوتاه ارائه دهد.
پاسخ:1) قدرت زیاد: شیر در شکار گاو وحشی
2) سرعت زیاد: یوزپلنگ در شکار آهو.
3) قدرت استتار زیاد: آفتاب‌پرست در شکار حشرات
4) دندان‌های قوی: گرفتن شکار توسط تمساح با دندان های قوی خود.
5) بویایی قوی: بویایی قوی گرگ‌ها در یافتن شکار
6) چشمان قوی: یافتن شکار حین پرواز
7) پنجه های قوی: گرفتن شکار توسط شاهین با پنجه ها.
8) شنوایی قوی در خفاش ها.
9) تشخیص اشعه مادون قرمز در مارها.
فکر کنید صفحه 168 علوم نهم
این نمودار رابطه بین جمعیت شکارچی و جمعیت شکار را در یک منطقه نشان می‌دهد. درستی عبارت زیر را با استفاده از آن نشان دهید. «شکارچیانی که می‌توانند در یک بوم‌سازگان زندگی کنند، به تعداد جانورانی بستگی دارد که شکار آنها می‌شوند».
پاسخ: جمعیت شکار چی به جمعیت شکار بستگی دارد . هرچقدر شکار بیشتر باشد شکارچیان نیز بیشتر خواهند بود ، معمولا جمعیت شکار از شکارچی بیشتر است.
فعالیت صفحه 171 علوم نهم
در آزمایشی جوجه‌های تازه از تخم درآمده را به دو گروه تقسیم کردند. گروه یک را با غذای بدون باکتری و گروه دوم را با غذایی تغذیه کردند که باکتری‌های مفید داشت. بعداز مدتی به هر دو گروه، نوعی باکتری دادند که باعث بیماری روده‌ای میشود. نمودارهای زیر تعداد باکتری‌های مضر را در دو گروه نشان می‌دهد. محور عمودی تعداد باکتری‌ها و محور افقی زمان را نشان می‌دهد.
الف) این دو نمودار را با هم مقایسه کنید.
پاسخ: جوجه ای که در غذای آن باکتری مفید باشد ، پس از ورود باکتری مضر به بدنش ، بین باکتری مفید و مضر رقابت صورت میگیرد و اگر باکتری مفید پیروز شود تعداد باکتری مضر کاهش می یابد و این به نفع جوجه هاست.
ب) امروزه به بعضی خوراکی‌ها زیست‌یار (پروبیوتیک)، مثل ماست و پنیر باکتری‌های مفید اضافه میکنند. با توجه به این نمودارها، این خوراکی‌ها چه نقشی در سلامت انسان دارند؟
پاسخ: وجود باکتری‌های مفید در ماست و پنیر سبب میشود که این باکتری ها در رقابت با باکتری های مضر روده پیروز شوند و کمتر به بیماری های باکتریایی روده مبتلا شویم.
گفت‌وگو کنید صفحه 172 علوم نهم
گاه بعضی گونه‌های تازه وارد، با رشد سریع و استفاده بیشتر از منابع، مانع از رشد گونه‌های دیگر و در نتیجه سبب کاهش تنوع زیستی می‌شوند. به نظر شما استفاده از گونه‌های بیگانه، یعنی گونه‌هایی که به طور طبیعی در یک منطقه نبوده‌اند، برای توسعه فضای سبز چه زیان‌هایی ممکن است در برداشته باشد و چه چیزهایی را برای این کار باید در نظر گرفت؟
پاسخ: ممکن است گونه های جدید سازگاری بیشتری با محیط داشته باشند ، و باعث نابودی گونه های بومی و قدیمی یک منطقه شود. مانند رشد گیاه آزولا در مرداب انزلی که باعث از بین رفتن گیاهان دیگر می شود.
فعالیت صفحه 172 علوم نهم
با مراجعه به منابع معتبر گزارشی مبنی بر فعالیت‌های انسانی که تنوع زیستی را کاهش می‌دهند، تهیه کنید و به صورت تصویری ارائه دهید.
پاسخ: 1- گسترش شهرها و جاده‌ها و تاسیسات متفاوت در دل طبیعت
2- آلوده کردن محیط که سبب تخریب زیستگاه ها و انقراض گونه های جانوری و گیاهی میشود.
3- ورود گونه های مهاجم که با رشد سریع و استفاده بیشتر از منابع سبب کاهش تنوع زیستی می‌شوند.
4- شکارهای بی‌رویه و تفریحی سبب انقراض بسیاری از جانداران شده است.
5- استفاده بیش از حد گیاهان دارویی خود رو در طبیعت، سبب انقراض بسیاری از این گیاهان شده است.
فعالیت صفحه 173 علوم نهم
تنوع زیستی در ایران به علت‌های طبیعی و انسانی کاهش یافته است. بعضی گونه‌ها مانند سمندر لرستانی، خرس سیاه و ماهی کورغار در خطر انقراض‌اند. ماهی کورغار فقط در ایران یافت میشود. با مراجعه به منابع معتبر درباره وضعیت تنوع زیستیِ استانی که در آن زندگی می‌کنید، مقاله‌ای بنویسید و در آن پیشنهاد‌هایی برای حفظ زیستگاه‌های طبیعی و جانداران آن ارائه دهید.
پاسخ: 1- کاهش ساخت و سازها در طبیعت (جلوگیری از ساخت جاده در جنگل ابر)
2- کاهش آلودگی هوا، آب‌ها و خاک
3- کم کردن شکار حیوانات و ممنوع اعلام نمودن شکار جانداران در خطر انقراض و انجام کارهایی که جمعیت جانداران در حال انقراض را زیاد کند.
4- جلوگیری از ورود حیوانات مهاجم به اکوسیستم ایران
5- جلوگیری از زندگی جانداران در حال انقراض و صدور آنها به خارج از کشور
6- انجام بیابان زدایی و جلوگیری از قطع بی‌رویه درختان و کاشت و ایجاد درختان و جنگل های بومی
